Handreiking voor meerstemmigheid in musea

Guinevere Ras studeerde af aan de Reinwardt Academie op het onderwerp 'meerstemmigheid' in musea, ontwikkelde een praktische tool hiervoor en begon direct daarna voor zichzelf op dat gebied. Reden genoeg voor Museumcontact om meer te weten te komen over dit jonge aanstormende talent én de publicatie. Die is namelijk hier direct te downloaden.  

Tijdens haar bachelor Cultureel Erfgoed deed Guinevere haar afstudeeronderzoek naar de narratieve representatie van het Curaçaose erfgoed in het Tropenmuseum en de mogelijkheden voor museale meerstemmige presentaties. Met de resultaten heeft ze een handreiking ontwikkeld voor de implementatie van meerstemmigheid in musea. 

• Wat houdt meerstemmigheid precies in?
  Guinevere: Toen ik begon met mijn scriptie was daar geen duidelijke definitie voor dus heb ik het als volgt geformuleerd: ‘Meerstemmigheid valt onder alle processen en methodieken die leiden tot gelaagdheid en meerdere perspectieven (multiperspectiviteit) in musea en rondom museale producten zoals: tentoonstellingen, educatieve producten, randprogrammering en collecties en wordt bij voorkeur uitgevoerd in samenwerking met een community.’ Met deze meerstemmigheid kan je ruimte creëren voor een gelaagde en dynamische betekenisgeving en verbeter je de inclusiviteit, representatie en diversiteit in een museum.
   
• Hoe kwam je op het idee voor je afstudeerscriptie?
  Guinevere: Tijdens mijn scriptie heb ik eigenlijk onderzoek gedaan naar de narratieve representatie van het Curaçaose erfgoed in het Tropenmuseum omdat dat erfgoed naar mijn idee weinig werd getoond en ik mij niet herkende in datgene wat werd getoond. In mijn vooronderzoek kwam ik erachter dat een groot gedeelte van de source community (in dit geval mensen met een Curaçaose afkomst) het daarmee eens was. Ik besloot op zoek te gaan naar een oplossing. Gedurende mijn scriptie kwam naar voren dat deze representatie problematiek verholpen kan worden met meerstemmigheid. In mijn interviews met museumprofessionals en tijdens lezingen en debatten merkte ik dat er ook in het werkveld behoefte was aan een praktische tool voor het implementeren van meerstemmigheid. Zodoende kwam ik op het idee om mijn opgedane kennis in de vorm van deze publicatie breed toegankelijk te maken voor meer musea dan alleen het Tropenmuseum.
   
• Voor wie is deze publicatie bedoeld en wat hoop je ermee te bereiken?
  Guinevere: Ik heb deze handreiking ontwikkeld voor museumprofessionals die meerstemmigheid willen implementeren en betrokken zijn bij het maakproces van tentoonstellingen en participatieve projecten. Ik hoop dat ik met deze praktische publicatie musea kan helpen om meerdere perspectieven te tonen, alternatieve verhalen te delen en te stimuleren om duurzame relaties aan te gaan met publieksgroepen die niet gemakkelijk het museum bezoeken. Ik besef mij wel dat deze handreiking zeker niet compleet is en hoop dat museumcollega’s mij vooral aanvullen zodat er wellicht binnenkort een nieuwe versie gepubliceerd kan worden.
   
• Waar zie je de grootste struikelblokken?
  Guinevere: Een meerstemmige benadering vereist samenwerking met communities en kost veel tijd. Ik hoop dat musea de urgentie van meerstemmigheid gaan inzien en hier daadwerkelijk tijd en geld voor reserveren. In de praktijk wordt er te weinig geïnvesteerd in dit soort projecten.
   
• Op welke manier hangt meerstemmigheid samen met de 4 P’s (programma, publiek, personeel, partners)?
  Guinevere: Meerstemmigheid kan organisatiebreed worden ingezet. Het kan bijvoorbeeld geïmplementeerd worden binnen de organisatie (Personeel). Bij een multiculturele en diverse organisatie hoef je niet op zoek te gaan naar meerstemmigheid omdat dat de basis vormt van waaruit je meerstemmige producten maakt. Door in je (Programmering) samen te werken met communities en andere (Partners) kan je ook ander (Publiek) bereiken en aan je binden.
   
• Wat is jouw toekomstdroom?
  Guinevere: Ik zou het mooi vinden als musea socialer en participatiever zouden worden. Dat er onder echt divers publiek mooie en waardevolle momenten worden uitgewisseld. Maar dat ook iedereen zich welkom voelt om er een onderdeel van te worden, zich herkend en betrokken voelt. Pas als musea actief participeren en het publiek een belangrijke rol krijgt, kan het museumpubliek echt een weerspiegeling worden van de samenleving.

> Download hier de publicatie

Meer weten? 
meerstemmigheid.nl/over-mij-guinevere-ras/