Musea staan schouder aan schouder

Maandag 31 augustus vond onder leiding van Aldith Hunkar het eerste webinar Schouder aan Schouder plaats dat geheel in het teken stond van de coronacrisis en de lobby. Het is de eerste aflevering van een reeks webinars, die de Museumvereniging organiseert om - juist nu - kennis tussen leden uit te blijven wisselen. Aan het webinar namen zo’n 100 museumprofessionals deel afkomstig van verschillende musea door heel Nederland. Bekijk hier terug: 
 

De aftrap was voor directeur Museumvereniging Mirjam Moll. Zij benadrukte dat de noden bij musea nog steeds hoog zijn en dat een op de vier musea aan heeft gegeven binnen twaalf maanden te moeten sluiten als er geen passende steun komt. Gelukkig is onlangs bekend geworden dat het kabinet nogmaals extra middelen uittrekt voor cultuur. Zo komt er een derde generiek steunpakket en een tweede sectorspecifiek steunpakket van 482 miljoen euro voor cultuur. Middelen die onder meer ten goede komen aan musea die eerder buiten de boot vielen. Moll spreekt namens de musea haar dank uit aan het kabinet en in het bijzonder minister Van Engelshoven (OCW) voor deze extra middelen. Over de precieze verdeling van zo’n 200 miljoen euro (van de 482 miljoen) is onder andere de Museumvereniging nog in gesprek met het ministerie van OCW. De vereniging zet zich daarbij in voor steun voor álle musea, ongeacht grootte, type collectie, vestigingsplaats en wijze van financiering. Want, zo zegt Moll: “Wat eenmaal verdwenen is, komt niet zomaar terug. Daarom zetten wij ons als Museumvereniging in om zoveel mogelijk musea overeind te houden.”

Hoe helpt de Museumvereniging haar leden?

“Met behulp van de corona monitor en de statistieken die we uit Museana halen, verzamelen we data en input van musea, die we naast elkaar leggen om te zien welke groepen steun nodig hebben. Ook kijken we waar de knelpunten zitten in het generieke noodpakket. Dit alles nemen we mee in de lobby. Daarnaast zorgen we ervoor dat onze leden precies weten welke stappen ze moeten zetten om bij dat ene potje terecht te komen. Hiervoor hebben we het Stappenplan extra steunmaatregelen musea in coronacrisis ontwikkeld.” Hoewel het steunpakket tot 1 juli 2021 geldt, werkt de Museumvereniging samen met de Federatie Cultuur en Taskforce Culturele en Creatieve sector nu al aan de lobby voor middelen vanaf 1 juli 2021.

Wat kunnen musea zelf doen?

“We roepen musea op om zoveel mogelijk gebruik te maken van alle regelingen die er onder andere bij provincies en gemeenten zijn. Vergeet daarbij niet de economische waarde van musea te benadrukken en vertel wat je meerwaarde als museum is.”

‘Blijf vooral ook kansen zien!’

Tijdens het tweede deel van het webinar was het woord aan de museumdirecteuren van Stadsmuseum Almelo en het Nederlands Zilvermuseum. Het stadsmuseum kreeg onlangs te horen dat het 50.000 euro minder subsidie van de gemeente zal ontvangen. Directeur Sigrid Ivo: “We moeten een vrijwilligersmuseum worden, maar je hebt, hoe waardevol vrijwilligers ook zijn, professionele aansturing nodig.” De directeur raadt andere musea aan om zoveel mogelijk te netwerken, zichtbaarheid te creëren en te kijken of je invloed kan hebben op de beleidsplannen. “En blijf vooral ook kansen zien: veel bezoekers blijven in Nederland, doe daar je voordeel mee!”

‘Volg de handleiding van de Museumvereniging’

Het Nederlands Zilvermuseum laat zien dat een succesvolle lobby heel veel kan opleveren. Zij kregen onlangs 240.000 euro subsidie toegezegd voor de periode 2021-2024. Directeur Marcel Teheux: “Wij kunnen weer ademhalen en vooruitkijken.” Zijn tip voor andere musea? “Volg de handleiding van de Museumvereniging, vergeet naast de burgemeester en wethouder de ambtenaren niet bij je lobby te betrekken en kom zelf met ideeën en initiatieven.”

‘Elke euro is welkom’

De derde ronde stond in het teken van private musea. Aan het woord kwamen directeur Minke Schat van Panorama Mesdag en directeur Paul van de Laar van Museum Rotterdam. Schat: “Doordat we volledig afhankelijk zijn van eigen inkomsten hebben we de eerste drie maanden van de crisis 600.000 euro verlies geleden wat we niet kunnen inhalen. Dan moet je jezelf gaan heruitvinden. Dit betekent voor ons: scherpe keuzes maken en blijven lobbyen. Zo zijn we in gesprek met de gemeente om te kijken of er mogelijkheden zijn. Ook werken we aan nieuwe businessmodellen.” Schats advies aan andere musea: blijf kijken wat wél kan en durf te vragen. “Elke euro is welkom.”

‘De collectieve lobby is ongelooflijk groot’

Museum Rotterdam kreeg klap na klap te verwerken. Waar de effecten van de coronacrisis voor het museum meevielen, zou het negatieve advies van de Rotterdame Raad voor Kunst en Cultuur weleens de nekslag voor het museum kunnen zijn. Van de Laar: “De collectieve lobby om het museum te behouden is ongelooflijk groot. Er wordt nationaal en internationaal actiegevoerd.” Of dit geholpen heeft, hoort het museum binnenkort. “Sluiting zou financieel gezien onverstandig zijn; alleen al de 26 fte die daarmee op straat zouden komen te staan…” Om dit te voorkomen heeft de directeur alle gemeenteraadsleden uitgenodigd voor een persoonlijke rondleiding door het museum, dat het verhaal van de tweede grootste stad van Nederland vertelt. “Als het weg is, komt het nooit meer terug…”

Aanmelden webinar Musea voor iedereen?!

Het tweede webinar met als onderwerp Musea voor iedereen?! zal maandag 28 september plaatsvinden van 15:00-16:30. Dit thema, waar we eerder aandacht aan hebben besteed tijdens de Museumkennisdag, blijft actueel zo tonen ook de Black Lives Matter-protesten. We gaan die dag met elkaar in gesprek hoe we als sector de binding van álle inwoners van ons land met museale collecties kunnen versterken. En hoe we ervoor kunnen zorgen dat iedereen daarin erkenning en gelijkwaardigheid ervaart, niemand uitgezonderd.

Meld je hier aan voor het tweede Schouder aan Schouder webinar van de Museumvereniging.

> Had je tijdens het Webinar een vraag die niet behandeld kon worden in de uitzending? Bekijk rechtsboven de Q&A.