Ook de Tweede Kamer stelt het publieke belang van alle musea voorop bij begrotingsbehandeling 2020

Het publieke belang van musea staat ook in de periode 2020-2022 voorop. Dat is het thema van het beleidsplan dat de Ledenvergadering 25 november jl. heeft vastgesteld. En het is ook de boodschap die de Museumvereniging bij de begrotingsbehandeling Cultuur onlangs heeft uitgedragen. Want om een blijvende binding van álle inwoners van ons land met museale collecties te realiseren, is het noodzakelijk dat politici zich hard maken voor musea.

Het publieke belang van musea staat voorop
Het meerjarenplan is gestoeld op twee beleidsdoelen: een stevig draagvlak bij publiek en politiek en een hoge kwaliteit van de sector. Musea verzamelen, bewaren, onderzoeken, interpreteren en presenteren een enorm cultureel kapitaal dat van ons allemaal is. Daarmee vertellen musea aan een groot en divers publiek eigentijdse verhalen over wie we werkelijk zijn en waar we eigenlijk vandaan komen. De Museumvereniging helpt musea graag om een blijvende binding van álle inwoners van ons land met museale collecties te realiseren. Daarom vraagt de vereniging telkens opnieuw aandacht voor een stevig fundament voor musea en de vier pijlers uit de Code Diversiteit & Inclusie. De vereniging bevordert kennisdeling tussen de leden onderling en zorgt voor beïnvloeding van de publieke en politieke opinie. Want musea hebben een rol in actuele maatschappelijke opgaven als kansengelijkheid, Nederlandse identiteit en een florerende economie.
Lees hier het beleidsplan.

Zorg voor museale collecties staat onder druk
Voorafgaand aan de begrotingsbehandeling Cultuur in de Tweede Kamer heeft de Museumvereniging het publieke belang van musea bij de Kamerleden onder de aandacht gebracht. In de afgelopen jaren is de museumsector erin geslaagd om de eigen inkomsten te laten groeien naar ongeveer hetzelfde niveau als de ontvangen subsidies. Juist door meer incidentele middelen als entreegelden en fondsen te verwerven. Museumcijfers 2018 toont een scherpe daling van de gemeentelijke subsidies, naar het laagste bedrag in dit decennium. Maar de bodem in de gemeentelijke subsidies is nog niet bereikt, is de verwachting van gemeenten en provincies. Ook tonen de Museumcijfers dat de zorg voor collecties rust op steeds minder conservatoren en collectiemedewerkers waardoor hun werkdruk twee keer zo hard is gestegen als gemiddeld in de sector. Zodoende staan de ambities van musea, politici en bestuurders naar intensiever bruikleenverkeer op de tocht. Net als de mogelijkheden om eigentijdse verhalen te vertellen die aansluiten op de actualiteit in de samenleving. Of die voor een redelijke beloning aan de werkenden in musea. De aanhoudend hoge druk op de collectiezorg vormt een reële bedreiging voor een blijvende binding van alle inwoners van ons land met museale collecties. En dat terwijl de zorg voor collecties is vastgelegd in de Erfgoedwet. Overheden zijn gehouden aan deze wet, die een enorm kapitaal dat van ons allemaal is, beschermt.

Tweede Kamer toont hart voor mensen en musea
Investeringen in de collectiezorg zijn onontbeerlijk: in personele zin maar ook in materiële zin. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de verduurzaming van depots en monumenten. De focus op publieksbereik ten koste van collectiebeheer vormt daarbij een extra belemmering voor deze musea bovenop de eerder genoemde bezuinigingen op gemeentelijke subsidies. Deze noodkreet heeft de Museumvereniging gedeeld met de woordvoerders Cultuur voorafgaand aan de begrotingsbehandeling.

GroenLinks en D66 hebben de oproep opgepakt en een motie ingediend die de minister verzoekt om de staat van de publieke museale collecties te onderzoeken. Deze motie is volledig omarmd met algemene stemmen (alle 150 Kamerleden) aangenomen op 26 november. De uitkomsten van dit onderzoek moeten het mogelijk maken de zorgen over het beheer van collecties hoog op de politieke radar te krijgen en te houden. Dat is ook de reden dat de vereniging de soms nijpende situatie bij met name gemeentelijk gefinancierde musea onder de aandacht brengt. De vraag is of de minister bereid is om in het kabinet een oplossing te vinden die structurele investeringen in den lande in collectiezorg mogelijk maakt.

In de media is meer aandacht uitgegaan naar de motie van PvdA, D66 en GroenLinks waarin zij de minister verzoeken om te verkennen of het één dag per maand gratis openstellen van rijksmusea bijdraagt aan het bereiken van nieuwe bezoekers. Deze motie is met een ruime meerderheid aangenomen (alleen VVD en PVV stemden tegen). Lees hier meer over onze reactie daarop. Een motie van de VVD om het ontvangen subsidiebedrag door cultuurinstellingen – waaronder musea – te vermelden op het toegangskaartje, werd verworpen. Geïnteresseerd in de andere moties uit het debat? Lees deze hier.  

Jullie voorbeelden zijn broodnodig
De Museumvereniging constateert dat individuele musea liever niet met hun noden over moeilijkheden in de collectiezorg naar buiten treden om de situatie te voorkomen dat dergelijke publiciteit de fondsenwerving bemoeilijkt. Maar jullie signalen en concrete voorbeelden zijn voor de branchevereniging onmisbaar om een dossier op te bouwen. En dat dossier is noodzakelijk om in gesprekken met politici de nood te kunnen concretiseren. Vanzelfsprekend blijft elk voorbeeld anoniem. Wanneer jullie museum zich zorgen maakt over de collectiedruk, is het verzoek dit in vertrouwen te delen met Mirjam Moll (MMoll@museumvereniging.nl) en/of Lodewijk Kuiper (LKuiper@museumvereniging.nl). 

Op deze manier kan de Museumvereniging zich inzetten voor het publieke belang van álle musea. Want alleen samen vertellen musea het hele verhaal, het steeds veranderende verhaal van onze samenleving.